ਮੱਠੀਆਂ............ ਇੱਕ ਕਹਾਨੀ

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਦੀਆਂ। ਅਜਿਹੀ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਜੋ ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਦੋਂ ਵਾਪਰੀ ਜਦੋਂ ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆ ਪੌਲੀਟੈਕਨਿਕ ਫ਼ਗਵਾੜਾ ਦੇ ਅਸੀਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪਣੇ ਟੈਕਨੀਕਲ ਟੂਰ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੋ ਕੋਚਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵਾਰ ਆਪਣੇ ਸਫ਼ਰ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਕਸਬੇ ਸੁੰਦਰ ਨਗਰ, ਇੱਕ ਚਾਹ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਉੱਤੇ ਥੋੜੀ ਦੇਰ ਲਈ ਰੁਕੇ।

ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਯਾਰੀਆਂ, ਦੋਸਤੀਆਂ, ਦੁਸ਼ਮਣੀਆਂ ਦੀ ਆਮ ਭਰਮਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗੁੱਟਬਾਜ਼ੀ ਦਾ ਪੈਦਾ ਹੋਣਾ ਵੀ ਇੱਕ ਆਮ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਟੂਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੁੱਝ ਗੁੱਟਬਾਜ਼ੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਗੁੱਟ ਵਿੱਚ ਛੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਲਾਹ ਸੀ ਅਤੇ ਗੁੱਟ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਟੂਰ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖ਼ਰਚ ਪਾਣੀ ਲਈ ਇੱਕ ਬੰਦੇ ਕੋਲ ਹੀ ਪੈਸੇ ਦੇਣੇ ਹਨ ਤਾਂਕਿ ਉਹ ਬੰਦਾ ਹੀ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਸਾਰਾ ਖ਼ਰਚ ਦੇਣ ਅਤੇ ਹਿਸਾਬ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਟੂਰ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਵਾਧਾ ਘਾਟਾ ਗਿਣ ਗੱਠ ਲਿਆ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਤਹਿਤ ਮੇਰੇ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਇਹ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਮੇਰੇ ਸਿਰ ਧਰ ਦਿੱਤੀ। ਕਹਿਣ ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੀ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਕਿੱਥੇ ਵੀ ਅਸੀਂ ਕੁੱਝ ਖਾਣਾ ਪੀਣਾ ਹੋਵੇ ਉੱਥੇ ਮੈਂ ਹੀ ਸਾਰਾ ਦੇਣ ਲੈਣ ਕਰਾਂ।

ਖ਼ੈਰ ਸੁੰਦਰ ਨਗਰ ਰੁਕ ਕੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਸਲਾਹ ਕੀਤੀ ਕਿ ਚਾਹ ਪੀਤੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਖਾਧਾ ਵੀ ਜਾਵੇ ਕਿਉਂਕਿ ਲੰਬਾ ਸਫ਼ਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਕਈ ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਦ ਰੁਕੇ ਸਾਂ। ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਚਾਹ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਉੱਤੇ ਗਏ ਜਿਸ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਬੋਲਚਾਲ ਦਾ ਪਹਾੜੀ ਲਹਿਜਾ ਸਾਨੂੰ ਅਜੀਬ ਜਿਹਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਇਆ। ਦੁਕਾਨ ਉੱਤੇ ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ ਮੈਂ ਛੇ ਕੱਪ ਚਾਹ ਦਾ ਆਰਡਰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ, “ਕਿਉਂ ਬਈ ਕੁੱਝ ਖਾਣ ਦੀ ਵੀ ਸਲਾਹ ਹੈ?

“ਹਾਂ ਯਾਰ ਭੁੱਖ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਜੋ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਲੈ ਲਓ” ਤਕਰੀਬਨ ਸਾਰੇ ਇੱਕੋ ਜ਼ੁਬਾਨ ਹੀ ਬੋਲੇ।

ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਦੇ ਸ਼ੋਅਕੇਸ ਉੱਤੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵਾਲੇ ਪੀਪੇ ਅਤੇ ਮਰਤਬਾਨ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਖ਼ਸਤਾ ਮੱਠੀਆਂ ਰੱਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਨਮਕੀਨ ਖ਼ਸਤਾ ਮੱਠੀਆਂ ਖਾਣ ਨੂੰ ਕਿਹਦਾ ਦਿਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ? ਮੱਠੀਆਂ ਦਾ ਆਰਡਰ ਦੇਣ ਲਈ ਮੈਂ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, “ਹਾਂ ਬਈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਬਾਰਾਂ ਮੱਠੀਆਂ ਵੀ ਲਿਆ ਦੇਹ”।

ਮੇਰੇ ਇੰਨਾ ਕਹਿਣ ਦੀ ਦੇਰ ਸੀ ਕਿ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੇ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਘੂਰ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਤਲਖ਼ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਬੋਲਿਆ, “ਕੀ ਕਿਹਾ ਸਰਦਾਰ ਜੀ”?

ਮੈਂ ਸਮਝਿਆ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਉਸ ਨੂੰ ਮੇਰਾ ਆਰਡਰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਣਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਮੈਂ ਦੁਬਾਰਾ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ, “ਬਾਰਾਂ ਮੱਠੀਆਂ ਲਿਆ ਦੇਹ ਬਈ”।

“ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਮੂੰਹ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਗੱਲ ਕਰੋ ਜ਼ਰਾ”, ਉਸ ਦਾ ਕੜਕਵਾਂ ਜਵਾਬ ਆਇਆ। ਜਵਾਬ ਸੁਣ ਕੇ ਮੈਂ ਬੜਾ ਹੈਰਾਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਦੇ ਸਾਥੀ ਉਸ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਏ।

ਪਰ ਮੈਂ ਠਰ੍ਹੱਮੇ ਨਾਲ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, “ਉਹ ਬਈ ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਖਾਣ ਲਈ ਮੱਠੀਆਂ ਹੀ ਮੰਗੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹੜੀਆਂ ਇਹ ਸਾਹਮਣੇ ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਪੀਪੇ ਵਿੱਚ ਪਈਆਂ ਹਨ, ਕੀ ਮੈਂ ਕੋਈ ਮਾੜੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਹੈ”? 

ਮੇਰੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਵੱਲ ਦੇਖ ਕੇ ਉਸ ਦਾ ਪਾਰਾ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਦਮ ਚੜ੍ਹਿਆ ਸੀ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਇੱਕ ਦਮ ਉੱਤਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਜਿਹਾ ਹੋਕੇ ਬੋਲਿਆ, “ਅੱਛਾ ਅੱਛਾ, ਤੁਸੀਂ ਖਾਣ ਲਈ ਮਠੜੀਆਂ ਮੰਗ ਰਹੇ ਓ”।

“ਹਾਂ, ਚੱਲ ਮਠੜੀਆਂ ਹੀ ਸਹੀ, ਪਰ ਤੈਨੂੰ ਇੰਨਾ ਗੁੱਸਾ ਕਿਸ ਗੱਲੋਂ ਆਇਆ”? ਮੈਂ ਕਿਹਾ।

“ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਠੜੀਆਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਮੱਠੀਆਂ ਨਹੀਂ। ਪਰ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਮੰਗ ਰਹੇ ਸੀ, ਉਹ ਫ਼ੇਰ ਨਾ ਮੰਗਣਾ ਇੱਧਰ”।

“ਕਿਉਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹਰਜ਼ ਹੈ”? ਮੈਂ ਉਤਸੁਕਤਾ ਨਾਲ ਪੁੱਛਿਆ।

“ਅਸੀਂ ਇੱਧਰ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਮੱਠੀਆਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖਿਓ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਲੜਾਈ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ”।

ਇਹ ਸੁਣਦੇ ਸਾਰ ਹੀ ਸਾਡੇ ਸਭਨਾ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਦੇ ਤਣਾਓ, ਹਾਸੇ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਏ। ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਵੀ ਹੱਸ ਪਿਆ। ਸਾਡਾ ਹੱਸਦਿਆਂ ਹੱਸਦਿਆਂ ਚਾਹ ਪੀਣ ਅਤੇ ਮਠੜੀਆਂ ਖਾਣ ਦਾ ਮਜ਼ਾ ਹੋਰ ਵੀ ਦੂਣ ਸਵਾਇਆ ਹੋ ਗਿਆ। 

(ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਰਾ)

--------------------------------------------------------------------------------------

Matthiyaan 

"In the journey of life, some incidents happen that are never forgotten. Such an incident occurred many years ago when we, the students of Ramgarhia Polytechnic Phagwara, were on our technical tour. During the second phase of our journey, traveling in two coaches, we stopped briefly at a tea stall in Sunder Nagar, a developing town in Himachal Pradesh.

In student life, friendships, close bonds, and rivalries are common, and the formation of groups is also a normal thing. Similarly, some grouping had formed on this tour, and my group had an understanding among six friends. The group's decision was that in any situation during the tour, we would stick together and give all the money for expenses to one person. That person would then be responsible for all the group's expenditure, keeping the accounts, and at the end of the tour, all the remaining or excess amount would be settled. Under this decision, my group placed all this responsibility on me. This meant it was my duty to handle all the payments whenever and wherever we ate or drank something.

Anyway, after stopping at Sunder Nagar, everyone decided to have tea and eat something, as we had stopped after many hours of long travel. We went to a small tea shop run by a Hindu man from Himachal Pradesh, whose local Pahari accent felt a bit strange to us. Upon reaching the shop, I ordered six cups of tea and then asked my friends, "So, guys, any advice on what to eat?"

"Yes, man, we're hungry, so get whatever is available," they all said almost in one voice.

I noticed that the shopkeeper had glass jars and containers in his showcase, one of which held crispy 'Matthiyan' (a type of savoury snack). Who wouldn't want to eat salty, crispy 'Matthiyan'? To order the snacks, I told the shopkeeper, "Hey, bring us twelve 'Matthiyan'."

As soon as I said this, the shopkeeper glared at me and said in a sharp voice, "What did you say, Sardar Ji?"

I thought he hadn't heard my order properly, so I repeated, "Bring twelve 'Matthiyan', please."

"Sardar Ji, watch your tongue," came his harsh reply. Hearing his response, I was very surprised, and my companions were ready to argue with him.

But I calmly said to the shopkeeper, "Hey, I just asked for 'Matthiyan' to eat, which are right there in the jar in front of you. Did I say anything wrong?"

Looking at where I was pointing, his anger, which had flared up suddenly, subsided just as quickly. He looked embarrassed and said, "Oh, I see, you are asking for 'Mathariyan' to eat."

"Yes, 'Mathariyan' it is then, but why did you get so angry?" I asked.

"Sardar Ji, we call these 'Mathariyan' here, not 'Matthiyan'. But what you asked for, please don't ask for that again here."

"Why, what's wrong with that?" I asked with curiosity.

"We call girls 'Matthiyan' here, so please keep that in mind, otherwise, it could lead to a fight."

As soon as we heard this, the tension on all our faces turned into laughter. The shopkeeper also laughed with us. The joy of drinking tea and eating 'Mathariyan' became even more doubled as we laughed."

(Ravinder Singh Kundra)

--------------------------------------------------------------------------------------

The provided text is a personal anecdote in Punjabi about a cultural misunderstanding during a college tour. Here's a detailed explanation of the narrative and its underlying themes:

The Incident in Sundar Nagar: A Tale of Misunderstanding and Laughter

The author, Ravinder Singh Kundra, recounts an unforgettable event from his days as a student at Ramgarhia Polytechnic, Phagwara. During a technical tour to Himachal Pradesh, his group of friends stopped at a tea shop in the developing town of Sundar Nagar. This anecdote highlights the dynamics of student life, group unity, and the humorous consequences of cultural differences.

The Group's Pact and Responsibility

Student life is often marked by friendships, rivalries, and group affiliations. In this tour group, there was a pact among six friends: to stick together throughout the tour and to designate one person to manage all the expenses. This responsibility, to handle all payments and keep accounts, fell upon the author.

The Tea Stop and the Order

After a long journey, the students decided to stop for tea and snacks. They entered a small tea shop run by a local Himachali Hindu man. The man's "Pahari" accent was unfamiliar to the students. The author ordered six cups of tea and, noticing a jar of "khasta mathri" (a type of savory biscuit) on the counter, asked the shopkeeper to bring twelve of them for the group, as they were hungry.

The Misunderstanding and Rising Tension

The author's request for "barah mathriyan" (twelve mathris) was met with a hostile reaction from the shopkeeper. He glared at the author and sharply asked, "What did you say, Sardar Ji?" The author, assuming the shopkeeper hadn't heard correctly, repeated his order. This time, the shopkeeper's response was even more stern: "Sardar Ji, speak with caution." This immediately created tension, and the author's friends were ready to confront the shopkeeper.

The Revelation and Resolution

Maintaining his composure, the author calmly pointed to the jar and clarified that he was only asking for the savory biscuits displayed in the jar. Upon realizing his mistake, the shopkeeper's anger subsided, and he became embarrassed. He explained the root of the misunderstanding:

• In their local dialect, they refer to these savory biscuits as "mathri" (ਮਠੜੀ).

• However, the word "mathi" (ਮੱਠੀ) is also used as a colloquial term for young girls or women.

• Therefore, when the author asked for "barah mathriyan" (twelve mathris/biscuits), the shopkeeper, misinterpreting it as a request for twelve girls, was offended and reacted defensively.

He cautioned the author to be mindful of his words in the future to avoid such conflicts.

Laughter and Renewed Camaraderie

Hearing the explanation, the tension that had built up among the students instantly dissolved into laughter. The shopkeeper also joined in the laughter. This shared moment of humor not only resolved the misunderstanding but also made their tea and snacks even more enjoyable, adding a memorable and lighthearted experience to their tour.

Underlying Themes

• Cultural Nuances: The story beautifully illustrates how language, even within the same broader linguistic family, can have distinct regional variations and colloquialisms that can lead to humorous misunderstandings.

• Student Life and Camaraderie: It captures the essence of student tours, where bonding, group decisions, and shared experiences create lasting memories.

• Composure in Conflict: The author's calm demeanor in handling the shopkeeper's aggressive reaction is a testament to his maturity and ability to de-escalate a potentially confrontational situation.

• The Power of Laughter: The anecdote ends on a positive note, highlighting how laughter can bridge divides and turn an awkward moment into a cherished memory.

This personal narrative serves as a reminder that travel broadens horizons not just geographically but also culturally, teaching us about different ways of life and language, and often leading to memorable, albeit sometimes comical, experiences.