ਇਹ ਗੀਤ, "ਬੱਤੀ ਬਾਲ ਕੇ ਬਨੇਰੇ ਉੱਤੇ ਰੱਖਣੀ ਆਂ," ਸੁਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਅਤੇ ਸ਼ਮਸ਼ਾਦ ਬੇਗਮ ਵਰਗੀਆਂ ਮਹਾਨ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਭ ਤੋਂ ਪਿਆਰੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਕਈ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੇ ਗਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਇੰਤਜ਼ਾਰ, ਤਾਂਘ, ਅਤੇ ਮਿੱਠੀ ਉਡੀਕ ਦਾ ਇੱਕ ਢੁਕਵਾਂ ਗੀਤ ਹੈ।
ਗੀਤ ਦੇ ਅਰਥਾਂ ਦੀ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਵਿਆਖਿਆ
ਗੀਤ ਦੀ ਮੁੱਖ ਸਤਰ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ:
"ਬੱਤੀ ਬਾਲ ਕੇ ਬਨੇਰੇ ਉੱਤੇ ਰੱਖਣੀ ਆਂ... ਗਲੀ ਭੁੱਲ ਨਾ ਜਾਵੇ ਚੰਨ ਮੇਰਾ।"
ਅਨੁਵਾਦ: "ਮੈਂ ਦੀਵਾ/ਬੱਤੀ ਜਗਾ ਕੇ ਬਨੇਰੇ (ਛੱਤ/ਖਿੜਕੀ ਦੀ ਕੰਧ) ਉੱਤੇ ਰੱਖਾਂਗੀ... ਕਿਤੇ ਮੇਰਾ ਚੰਨ (ਪਿਆਰਾ) ਗਲੀ ਨਾ ਭੁੱਲ ਜਾਵੇ।"
ਵਿਸ਼ੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵੰਡ:
ਦੀਵਾ ਜਗਾਉਣ ਦਾ ਕਾਰਜ (ਬੱਤੀ):
ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ: ਮੁਟਿਆਰ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾ ਕੇ ਛੱਤ ਜਾਂ ਖਿੜਕੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ (ਬਨੇਰੇ) ਉੱਤੇ ਰੱਖ ਰਹੀ ਹੈ।
ਅਲੰਕਾਰਿਕ ਅਰਥ: ਇਹ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਕਾਰਜ ਹੈ। ਦੀਵਾ ਉਮੀਦ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਲਈ ਇੱਕ ਸਰੀਰਕ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਸਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਨੇਰੀਆਂ, ਅਣਜਾਣ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਲੱਭ ਸਕੇ।
ਪਿਆਰੇ ਦੇ ਗੁੰਮ ਹੋਣ ਦਾ ਡਰ (ਗਲੀ ਭੁੱਲ ਨਾ ਜਾਵੇ):
ਮੁੱਖ ਭਾਵਨਾ ਪਿਆਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਵੀ ਹੈ। ਉਹ ਡਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦਾ "ਚੰਨ" (ਪਿਆਰੇ ਲਈ ਪਿਆਰ ਭਰਿਆ ਸ਼ਬਦ) ਰਸਤਾ ਨਾ ਭੁੱਲ ਜਾਵੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਛੋਟੀਆਂ, ਹਨੇਰੀਆਂ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹੈ।
ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਗੁਪਤ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੀ ਮਾਸੂਮੀਅਤ ਅਤੇ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਮਿੱਠੀ ਉਡੀਕ ਅਤੇ ਤਿਆਰੀ:
ਗੀਤ ਦੇ ਬੋਲ ਉਸਦੇ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਦੌਰਾਨ ਉਸਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਸਦੀ ਘਬਰਾਹਟ ਭਰੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ:
ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਣਾ (ਬੂਹਾ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ): ਉਹ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚੋਰੀ-ਚੋਰੀ ਝਾਕਦੀ (ਚੋਰੀ ਚੋਰੀ ਤੱਕਣੀ ਆਂ) ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਆਇਆ ਹੈ, ਉਹ ਸਿੱਧਾ ਪੁੱਛਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੀ ਕਿ ਉਸਦਾ ਘਰ ਕਿੱਥੇ ਹੈ।
ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਜਾਉਣਾ: ਉਹ ਆਪਣੇ ਵਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਘੀ (ਕੰਘੀਆਂ) ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੁਰਮਾ/ਕਾਜਲ (ਕੱਜਲਾ) ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਉਸਦੇ ਆਉਣ ਲਈ ਖੂਬਸੂਰਤ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਬੇਚੈਨੀ: ਉਹ ਬੈਠ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਰੰਤ ਦੁਬਾਰਾ ਉੱਠ ਜਾਂਦੀ ਹੈ (ਕਦੀ ਬੈਹਨੀ ਆਂ ਤੇ ਉੱਠ ਉੱਠ ਨੱਸਣੀ ਆਂ) ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਬੇਚੈਨ ਹੈ।
ਵਾਪਸ ਮੁੜ ਜਾਣ ਦਾ ਡਰ (ਆ ਕੇ ਮੁੜ ਨਾ ਜਾਵੇ):
ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾ ਡਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਘਰ ਨਾ ਲੱਭ ਸਕਿਆ ਜਾਂ ਉਸਨੂੰ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਦੇ ਦੇਖਿਆ, ਤਾਂ ਉਹ ਝਿਜਕ ਕੇ ਵਾਪਸ ਮੁੜ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਹਰ ਕਾਰਵਾਈ ਉਸਦੇ ਆਉਣ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ, "ਬੱਤੀ ਬਾਲ ਕੇ ਬਨੇਰੇ ਉੱਤੇ ਰੱਖਣੀ ਆਂ" ਇੱਕ ਮੁਟਿਆਰ ਦੇ ਉਡੀਕਦੇ ਦਿਲ ਦਾ ਇੱਕ ਸਦੀਵੀ ਚਿੱਤਰ ਹੈ, ਜੋ ਉਸਦੀ ਬੇਸਬਰੀ, ਡਰ, ਅਤੇ ਡੂੰਘੇ ਪਿਆਰ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਰਸਤੇ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੱਕ ਨਿੱਘਾ, ਦਿੱਖਣ ਵਾਲਾ ਸੰਕੇਤ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।